NEVŞEHİR KABAKÇEKİRDEĞİ 

Kabak Çekirdeği üretim tarihi uzun yıllardan beri birlikte 2004 yılından sonra üretim alanında ve miktarında daha hızlı bir artış olmuştur. Türkiye'nin kabak üretimi Orta Anadolu Bölgesi'ndeki illerde daha yüksek düzeydedir. Kabak ekonomik kuruyemiş olarak kullanımı yanında bir sanayi ürünüdür. Gıda sektöründen ilaç ve kozmetik sektörüne kadar geniş bir yelpazede değerlendirebilme şansına sahiptir.

Kabak bileşenleri son 20 yılda önemli bir sektör haline geldi. Özellikle iç değişimler alternatif ürün olarak değerlendirilirken, üretim alanları giderek artış göstermektedir. Kabak bileşenlerinin parçalarının nedenlerini aşağıda şekilde sıralayabiliriz.

Çekirdek kabağı üretim imkanlarının sınırlı olduğu yerler için ekonomik ve karlı bir üründür.

1-Çekirdek kabaklarından elde edilen bitkilerin uygun maliyetli depolanmak üzere kayıt edilmesi ile 1-2 sene saklanma şansı vardır.

2-Kabak ürünleri mekanizasyona uygundur. Tohum ekiminden hasadına ve tohum işlemesine kadar her yerde mekanizasyon kullanılabilir.

3-İçerideki tarla kökleri ile ekime girilebilmektedir. Özellikle kıraç bölgelerinde buğday, yem ve baklagiller ile ekim olanağıi şansı vardır.

4-Çerezlik olarak kullanılmasının yerine gıda sektörü için hammadde konumundadır. Kabak filtreleri yağ yönleri açısından zengindir. Bu nedenle çekirdeklerden değiştirilmiş yağlara doğrudan veya salata soslarına eklenerek değerlendirilebilmektedir. Yağ üretimi dışında yağ tesislerinden çıkan posa ve hasat sonu atıkların hayvan yemi ve organik gübre olarak kullanılabilme şansına sahiptir.

5-Çekirdek kabağı üreticisi pazarlamada şu anda bir sıkıntı yaşamamaktadır. ürünün dış pazar imkanı bulunmaktadır.

6-Çekirdek Kabağının hem sulu hem de kır aç şartı arda yetiştirilebilmesi ve bitkilerin bitkisel olduğu gruptaki diğer bitkilere göre sulama, gübreleme, ilaçlama, işçilik giderlerinin daha düşük olması gruptaki diğer bitkilere göre sulama, gübreleme, ilaçlama, çalışma giderlerinin daha düşük olması nedeniyle Avrupa olmak Tüm dünyada ve ürünlerin üretimi giderek artmaktadır.

(TÜİK verilerinden alınmıştır)

1- İKLİM VE TOPRAK İSTEĞİ: Çekirdek Kabağı aşırı sıcak ve kuraklıktan hoşlanmaz. En iyi gelişim sıcaklığı 20-25 ⁰C'dir. Yetiştirme periyodu boyunca iklim dalgalanması gelişimini azaltır. Vejetasyon süresi 140-160 arası. Kabak ışığı seven bir bitkidir. Uzun süreli kuraklık veya aşırı nem Mantarların çoğalmasına neden olur. Bu nedenle yetiştirme yerinin iyi seçilmesi gerekir. Toprak özellikleri açısından çok seçici ayrılmayla birlikte humuslu, donanım, besin maddesince zengin topraklar tercih edilmelidir. Ağır killi topraklar Çekirdek Kabağı ürünleri için uygun değildir. En toprağın pH'sı 5,5-7,5 arasıdır.

2- TOPRAK HAZIRLIĞI: Çekirdek Kabağının yapılacağı arazinin sonbaharda özellikle kış yağışlarından daha fazla istifade edilebilmesi açısından derinlemesine sürülmesi gerekmektedir. İlkbaharda ikinci sürüm ile birlikte iyi yanmış çiftlik gübresi karıştırılmalıdır, bu işlemin su tutma kapasitesi ve havalanmasının sağlanmasının yanı sıra toprak sıcaklığının daha hızlı artmasını sağlamaktan erken çıkışa izin verir.

3- EKİME HAZIRLIK: Çekirdek Kabağı üretiminde en önemli gelişmelerden biri tohumluk seçimidir. Nevşehir yöremize ait çeşitler Ürgüp sivrisi, Hanım Tırnağı, Çerçeveli çekirdek çeşitleri kullanılmaktadır.

Tohumluk;

1-Tam olarak hasat olgunluğuna ulaşmış kabaklardan elde edilmiş olmalı,

2-İri, parlak ve düzgün olmalıdır,

3-Çekirdek içi boş, kırık, yarık, küçük ve zayıf çatlaklar

Kabak ekimi elle veya makine ile yapılabilir. Elle ekimde ocak usulü ekim yapılır ve dekara 1-1,5 kg tohum kullanılır. Her Ocağa 2-3 adet tohum 3-5 cm derinliğe bırakılır. Makineli ekimde ekim normu 500-750 gr/da'dır. Sıra arası ve sıra üzeri mesafelerin sulu veya kıraç tedavi yöntemlerine göre dağıtılmaktadır. Sulu ortamlar sıra arası 80-100 cm sıra üstü 40-50 cm. kıraç ta ise 150-200 cm sıra arası ve 80-100 cm sıra üzeri mesafelerde yapılır.

4-SULAMA : Kabakta ekolojik koşullar bazında ilk meyveler görülünceye kadar sulama yapılmaz. Sülama; salma, yağmurlama veya damlama yapılabilmektedir. Mantari hastalığın gözetlenerek sulamanın damlama yapılması daha uygun olacaktır. ilave sulamalarda toprak su tutma parçaları dikkat edilerek sulama yapılmalıdır. Sulamadan 3-5 gün sonra büyüyen tavına göre boğaz gübrelemesi yapılan boğaz çapaları yapılır.

Kabakta vejetasyon süresi boyunca 15-20 gün arayla bakıma göre 4-5 kez sulama yapılabilir. Hasattan bir ay önce ise sulama kesilmelidir.

5.HASAT: Son sulama işlemi tamamlandıktan sonra 1 ay kadar daha sonra tamamen kuruduktan sonra meyve bitkisinden koparılır. Yetiştiricilerin tercihine göre arazide veya depoda tohumların meyve etinden ayrılmasının sürdürülmesi amacıyla 15 gün bekletilir. Tohumların meyvelerden ayrılması elle ve makine ile yapılabilmektedir. Ayıklanan tohumlar güneşte veya özel kurutma düzenlerinde kurutularak saklanmaya hazır hale getirilir.

6.ÇEKİRDEĞİN KAVRULMASI: Nevşehir Kabak birimlerini diğer birimleriki hücrelerden ayıran en önemli özellikler kavrulma yöntemidir

Yöremizin kendine has bir çekirdek kavurma yöntemi olup, süt ile özel bir harç hazırlanarak Taş Fırınlarda kavrulur. Bu harçlar hem çekirdeğe özel bir koku vermekte hem de lezzetini artırmaktadır. Çekirdek kişilerin isteklerine göre ister yaş kavrulursa kuru kavrulur. İlimizin genelindeki yaş olarak kavrulur. Hem saklama kolaylığı sağlar hem de lezzet ve koku daha hoş olur.

COĞRAFİ İŞARETİN ÖNEMİ!

• Diğer coğrafi işaretli ürünler gibi “Nevşehir Kabak Çekirdeği”nin benzerlerinden farklılığı, ününü içerdiği bölgenin özellikleri vardır.
• Özellikleri veya ünü itibariyle, kaynaklandığı bölge ile özdeşleşmiş ürünleri gösteren bakanlık işaretleri, hem kendi özelliklerine hem de bölgelerine hem de tükenmişe önemli ekonomik katkı sağlar.
• Menşe adı ve mahreç işareti olarak iki türü olan bakanlığı işaretler, ihracat potansiyeli yüksek ürünlerdir.  

NEVŞEHİR KABAK ÇEKİRDEĞİNİN FAYDALARI

• Kabaklarda, içerisinde aminoasit barındırıldığı için stres ve virüslere karşı iyi gelir.
• Kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur.
• Vücuttaki kötü bozunmaların bozulması.
• Kabak içerir, vücudunuzu rahatlatarak daha rahat uyumanıza yardımcı olur.
• Kabak, protein ve lif bakımından oldukça zengindir. Bu özelliğiyle kilo vermenize yardımcı olur.
• Sivilce ve aknelerin giderilmesini engeller.
• Güçlü bir antioksidandır.
• Kabak içindekilerin içeriğinin; Kalbinizi korur, kalp krizi riskini azaltır.
• Vücuttaki kan basıncı dengeler.
• Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
• Vücut direncini arttırır, miktarını korur.
• Kabızlığı önleyici koruyuculara sahiptir.
• Mide gücünün iyi gelir.
• İçerdiği A vitamini sayesinde hasarlı olan dokuyu onarır.
• İnsülin düzeylerinin düzenlenmesi, şeker hastalığının durumunun korunmasına yardımcı olur.
• Kabak hücreleri, beyin sağlığı için oldukça önemlidir, hafızayı geliştirir.
• Cildinin ihtiyaç duyduğu neme kavuşmasına yardımcı olur.
• Saç için mucizevi bir besin güvenliği. Saçlara bilgi kazandırır. Saçların güçlenmesine yardımcı olur.
• Ciltteki değişimin yenilenmesine ve cilt sorunlarının kalıcılığına yardımcı olur.